Elektronik Rulet

Elekronik Rulet devresinde 2 adet 4017 entegresi ile 5 adet led bar kullandım. Ledbar 10 adet ledin bir araya getirilmiş hali. Yerden tasarruf için ledbarı kullanmayı tercih ettim. Aynı led gibi + ve – uçları var.

4017 sayıcı entegresi bilindiği gibi 0-9 sayar. İki adet 4017 bir araya getirilerek 1 ile 100 arasında led saydırabiliriz. Hangi sayıda sınırlandırma yapacaksak çarpma kapısı (7408) kullanarak veya direk ayağa bağlarak resetleme gerçekleştirilir. Devreye ilk enerji verildi anda 4017’nin Q0 ayağı (lojik 1) aktif olur. Sinyal geldiği sürece de saymaya başlar. Yani ayakların aktifliği Q0 dan Q9 a kadar sürekli olarak peryodik bir şekilde değişir.

Sistemdeki 4017 ler ise şöyle çalışır: İlk anda sisteme enerji verildiğinde her iki 4017 ninde Q0 ayakları aktif olacağı için ve osilatörden ilk 4017 etkileneceği için ilk onlu ledbar bloğu sayma işlemini gerçekleştirir. Yani aktif olan Q0 ayağı bağlı olan transistorun beyzini tetikler. Bu sayede de Emiter ve Kolektör arası geçiş gerçekleşmiş olur ve ledbarlardaki ledler ile şase iletimi gerçekleşmiş olur.

Osilatörün bağlı olduğu 4017 de tetikleme(pals) alma problemi yok. Peki diğer 4017 de tetikleme(pals) olayı nasıl gerçekleşiyor? 4017 sayıcı entegrelerinde CO ayağı vardır. Bu ayak normalde aktif değildir(lojik 0). Ancak 4017 osilatör sayesinde sayma işlemini gerçekleştirirken tam Q9 a geldiğinde CO ayağı bir anlık aktif olur(lojik 1). 4017 Q9 dan tekrar Q0 a döndüğünde CO (lojik 0) değerini alır. Bu olayda diğer entegre için tetikleme(pals) olur. CO nun lojik sıfırdan lojik bire geçmesi ve tekrar lojik sıfır olması osilatör mantığıyla örtüştüğü için diğer entegrede Q0 dan Q1 ‘e geçerek ikinci ledbar bloğunun şase almasını sağlar. Bu olaylar diğer ayaklar için de peryodik olarak devam eder. Devredeki D FF ise ilk 4017 den diğer 4017 ye tetiklemeyi(palsleri) aktarmaya yarar.

Osilatörün frekansı ayarlanarak ledleri sayma hızları arttırılıp azaltılabilir. Durdur anahtarı açılarak o andaki ledin yanık kalması sağlanır.

İşte Elektronik Rulet olarak çalışan devrenin mantığı bu.

Şekil 1: Devre Şeması ve led bar

Devre Şemasını büyük görmek için tıklayınız.

Şekil 2: Led Bar

Projede Kullanılan Elemanlar: